سلام

نخست: زبان
در ایران ۴ زبان وجود دارد:
فارسی
ترکی
عربی
ارمنی
این ها به این علت زبان هستند که از شاخه‌های (ریشه‌های) متفاوتی منشعب شده‌اند. مثلا:
فارسی شاخه‌ای از زبان هند و اروپایی است.
عربی از شاخه‌ی سامی
ارمنی از آرمنین
ترکی از اورال آلتایی

🇮🇷 زبان فارسی بین این ۴ تا بیشترین گویشوران را در ایران دارد بنابراین زبان رسمی،قانونی و معیار کشور ایران است.

بعد: گویش

زبان فارسی ۱۱ گویش دارد
گیلکی
مازندرانی
لری
کردی
لکی
تالشی
تاتی
بلوچی
گویش‌های منطقه‌ی خراسان
گویش‌های منطقه‌ی جنوب
گویش‌های منطقه‌ی مرکزی

گویش‌ها از یک زبان منشعب می‌شوند. ولی واژگان و آوا و ساختارِ متفاوت دارند

آخر: لهجه

لهجه شاخه‌های منشعب از هر گویش‌ است و با منطقه‌ی جغرافیایی ارتباط دارد.
لهجه‌های یک گویش تفاوتشان در حد آوا و اندکی واژه است و فهم متقابل در آن‌ها وجود دارد.
مثلا گویش کردی دارای لهجه‌های سقزی و سنندجی، کرمانشاهی، ایلامی و ... است

 

 

منبع: برداشت از "آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)@shekardast

+فرهنگ توصیفی گونه های زبانی ایران، نوشته دکتر ایران کلباسی.